Fossils

Naam: Fossils

Soort spel: Familiespel

Aantal spelers: 1 - 5 spelers

Speeltijd: 45 minuten

Leeftijd: 8+

Uitgever: Happy Meeple Games

Prijs: €62.-

De voorbereiding

Het spel bestaat uit:

• 1 opgravinsbord

• 1 deksel

• 1 blokkadepaneel

• 1 scorebord

• 38 terreintegels

• 1 startspelerfiche

• 33 dinosauruskaarten

• 45 beenderen

• 9 geologenhamers

• 5 scorestenen

• 1 pincet

• 5 paleontologen

• 21 gereedschapskaarten

• 24 voorraadkaarten

• 10 gebeurteniskaarten

• 5 spelersborden

• 18 vaardighedenfiches

• 40 gipsblokjes

Voordat het spel begint leg je drie zandtegels (1x barnsteen, 1x ei en 1x pootafdruk) aan de kant om als open trekstapel te dienen.

Maak daarna de opgravingssite klaar. Verdeel alle beenderen en hamers gelijkmatig over de kuilen van het spelbord. Probeer niet te onthouden waar alles terechtkomt. Plaats het deksel op het bord. Til het bord op en druk met je duimen op het deksel zodat het op zijn plaats blijft. Schud zachtjes zodat de beenderen zich verplaatsen. Beweeg het bord daarbij vooral op en neer zodat de beenderen niet allemaal in een bepaalde hoek of langs één bepaalde zijde komen te liggen. Schuif de plattegrond in de opening tussen het deksel en het spelbord. Verwijder het deksel en leg het terug in de doos. Leg terreintegels in twee lagen open op de plattegrond. Alle spelers moeten hierbij helpen zodat dit snel verloopt. Houd je daarbij aan volgende regels: op het onderste niveau leg je een steentegel op de vier steenvelden zoals aangeduid op de plattegrond. Op de andere velden leg je en zand- of kleitegel. Op het bovenste niveau mag je de tegels leggen zoals je wil, maar de hoeken moeten leeg blijven en er mag geen steen op steen gelegd worden. Op het bovenste niveau komen er slechts tegels te liggen; leg eerst de 25 tegels van het onderste niveau voordat je met het bovenste niveau begint. Plaats de blokkade rechtop tussen twee palen van de opgravingssite en het tegelraster. Hou de blokkade stevig vast en trek de plattegrond vanonder de tegels. Je hebt nu en gelaagde opgravingssite waar de beenderen en hamers volgens en ongekend patroon verspreid liggen. Gebruik de blokkade als speloverzicht en draai de plattegrond om zodat je die als scorespoor kan gebruiken.

Trek 9 willekeurige vaardigheidsfiches en leg ze open op het scorebord. Leg de resterende fiches terug in de doos. Agressieve vaardigheden worden aangeduid met het symbool :( trek nieuwe fiches indien je hier liever niet mee speelt.

Schud de gebeurteniskaarten. Trek drie willekeurige kaarten en leg ze gedekt op het gebeurtenissenveld zonder ze te bekijken. Leg de overige kaarten terug in de doos.

Leg de 40 gipsblokjes in en reserve klaar naast het spelbord en leg dan en voorraad gips op de gebeurteniskaarten, 4 gipsblokjes per speler. Houd de reserve en de voorraad duidelijk van elkaar gescheiden. Leg het pincet binnen handbereik.

Schud de dinosauruskaarten en leg 4 kaarten open op tafel. Maak en gedekte trekstapel met de resterende kaarten.

Schud de gereedschapskaarten en de voorraadkaarten afzonderlijk. Leg vervolgens 2 gereedschapskaarten en 2 voorraadkaarten open in de markt. Maak gedekte trekstapels met de resterende kaarten.

Elke speler neemt zijn spelersbord en de paleontoloog in zijn kleur, en plaatst de scoresteen in zijn kleur naast het startveld van het scorespoor.

Bepaal en startspeler en geef hem het startspelerfiguur. De spelers zetten vervolgens in omgekeerde spelvolgorde hun paleontoloog in een van de hoeken van de opgravingssite. Daarbij mag er in één hoek maar één paleontoloog staan. Bij en spel met vijf spelers mag één speler zijn paleontoloog ook in het midden van de opgravingssite zetten. Je bent nu klaar om het spel te beginnen!

De spelregels

Je staat als paleontoloog op het punt om de ontdekking van je leven te doen. Er is en unieke schat aan dinosaurusfossielen ontdekt, met talrijke beenderen van diverse soorten en tijdperken! Ga met andere fossieljagers de strijd aan om de grond voorzichtig bloot te leggen, fragmenten te bemachtigen die je kan inwisselen voor gereedschap en voorraden, en beenderen boven te halen die het museum nodig heeft om zijn verzameling te vervolledigen.

In je beurt verplaats je jouw paleontoloog over het driedimensionaal spelbord. Spendeer energie om terreintegels te verschuiven en zo beenderen op te graven. Verzamel en verkoop fossielfragmenten om het juiste gereedschap en de nodige voorraden te verwerven. Gebruik gips om beenderen boven te halen, en claim dinosauruskaarten om te vervolledigen. Een complete dinosaurus is veel punten waard, maar misschien is het interessanter om op en uitgebreide collectie in te zetten. Onverwachte gebeurtenissen verdelen het spel in vier ronden... wanneer het stof optrekt, sleept de beste paleontoloog de overwinning in de wacht!

De startspeler begint en er wordt verder met de klok mee gespeeld. Het spel zit erop wanneer de gipsvoorraad voor de vierde keer op is. De huidige ronde wordt uitgespeeld en daarna komt elke speler nog één keer aan de beurt. De speler met de hoogste score wint het spel.

Elke beurt bestaat uit drie stappen:

• Spender 4 energie om acties uit te voeren.

• Koop 1 kaart van de markt.

• Claim 1 dinosauruskaart en leg die in je lab.

Je mag op elk moment punten scoren voor een dinosaurus in je lab of punten scoren voor en dinosaurus op tafel indien je alle beenderen verzameld hebt om die te voltooien.

Spendeer 4 energie om acties uit te voeren: elke beurt krijg je 4 energie die je kan spenderen om acties uit te voeren. De meeste acties kosten 1 energie, maar bepaalde acties kosten meer. Je mag alle acties in eender welke volgorde en zo vaak je maar wil uitvoeren zolang je daar genoeg energie voor hebt.

Je bent niet verplicht al je energie te gebruiken, maar je kan geen energie meenemen naar en volgende beurt.

Je kan tijdens je beurt ook gereedschapskaarten spelen. Je hoeft daarvoor geen energie te betalen.

Er zijn verschillende acties:

• 1 gips verwerven (1 energie)

• 2 velden verplaatsen (1 energie)

• Op de opgravingssite klimmen (1 energie)

• 1 zandtegel plaatsen (1 energie)

• 1 tegel opgraven; zand (1 energie), klei (2 energie), steen (3 energie)

• Iets bovenhalen (1 energie)

Neem 1 gips uit de gipsvoorraad. Bewaar al het gips dat je verzamelt in de opslagplaats op je spelersbord. Indien je tijdens jouw beurt het laatste gipsblokje uit de voorraad neemt, vindt er op het einde van je beurt en gebeurtenis plaats. Indien je tijdens jouw beurt gips ver werft en er geen gips meer in de voorraad ligt, mag je gips uit de reserve nemen.

Verplaats je paleontoloog ten hoogste twee velden op het spelbord. Voor elk verplaatsingspunt mag je jouw meeple verplaatsen naar en horizontaal, verticaal of diagonaal aangrenzende tegel. Je mag daarbij over andere paleontologen springen maar niet eindigen op en tegel waar al een andere meeple staat. Je moet geen extra energie betalen om jouw meeple naar een hogere of lagere tegel te verplaatsen.

Je paleontoloog kan in de loop van het spel van het bord geduwd wordt. Om terug op de site te klimmen, plaats je jouw meeple op een vrije tegel langs dezelfde kant van het spelbord waar je van het spelbord gevallen bent. Ligt er langs die kant van het spelbord nergens nog een tegel, moet je eerst ergensen zandtegel plaatsen zodat je terug op de site kan klimmen.

Kies een zandtegel uit de aflegstapel en leg die op de opgravingssite. Bevindt je paleontoloog zich naast het spelbord, dan mot je de tegel plaatsen langs de kant waar je van het spelbord gevallen bent. Staat je paleontoloog op het spelbord, dan moet je de tegel verticaal of horizontaal naast je paleontoloog leggen. Je mag een tegel op en andere tegel plaatsen, maar er mogen nooit meer dan 2 tegels op elkaar liggen.

Verschuif 1 terreintegel die verticaal of horizontaal aan je paleontoloog grenst of de tegel waar die op staat, 1 veld in de richting van je keuze. Hoe zwaarder de tegel, hoe meer energie het kost om die op te graven. Je kan een tegel maar in een bepaalde richting verschuiven als de tegels die ervoor liggen even zwaar of lichter zijn. Steen is daarbij het zwaarst en zand het lichtst. Een stapel van 2 tegels kan je nooit verschuiven. Je mag en tegel waar een paleontoloog op staat verschuiven; de paleontoloog beweegt mee met de tegel. Wanneer er een tegel van het spelbord valt ten gevolge van jouw actie, dan mag je die tegel claimen. Op een tegel staan er fragmenten die je kan gebruiken om kaarten te kopen op de markt. Wanneer een paleontoloog van de site valt, blijft die langs de bewuste kant naast het spelbord staan totdat de speler ervoor kiest om de paleontoloog terug op de site te laten klimmen.

Het kan gebeuren dat en hoger gelegen tegel op en lager gelegen tegel belandt waar een paleontoloog op staat. Is dat het geval, dan verplaatst die paleontoloog zich één veld in dezelfde richting en valt daarbij mogelijk van het spelbord. Valt en paleontoloog daarbij in en kuil, dan mag de eigenaar die meteen langs een kant naar keuze naast het spelbord zetten. Indien een paleontoloog tussen twee hoger gelegen tegels '"geplet' zou worden, dan springt de paleontoloog op de tegel die en veld verder gelegen is. Indien en paleontoloog op een veld belandt waar een andere paleontoloog staat, wordt die volgens dezelfde regels op zijn beurt vooruitgeduwd naar het volgende veld.

Indien je genoeg gips hebt, kan je een bot of een hamer bovenhalen uit een open kuil waar je paleontoloog horizontaal of verticaal naast staat. De hoogte van de stapel tegels waar je paleontoloog op staat is niet van belang. Betaal de hoeveelheid gips zoals aangegeven op je spelersbord en gebruik de tang om het bot of de hamer boven te halen. Leg gebruikt gips terug in de reserve, niet in de voorraad.

Wanneer je een bot bovenhaalt, leg je dat bot in je opslagplaats op je spelersbord. Beenderen zijn sowieso punten waard op het einde van het spel, maar brengen meer op als je ze aan een dinosaurus toewijst. Je mag gelijk wanneer een bot uit je opslagplaats naar en dinosaurus in je lab verplaatsen, maar toegewezen beenderen kan je niet meer verleggen.

Wanneer je en hamer bovenhaalt, wissel je die in voor een vaardigheidsfiche en leg je dat fiche in het meest linkse lege vaardigheidsveld op je spelersbord, je brengt de hamer terug naar zijn eigenaar en die leert je in ruil een vaardigheid. Als je een vaardigheidsfiche in het tweede en derde veld legt, dan vervallen de punten die daar staan en die je anders op het einde van het spel krijgt. Zorg er dus voor dat je die vaardigheid echt wel wil. Wanneer je een vaardigheidsfiche neemt, geldt het beschreven voordeel onmiddellijk en voor de rest van het spel.

Je hebt geen gips nodig om hamers boven te halen, maar je mag er wel hoogstens één bovenhalen per beurt.

Je kan in je beurt zoveel gereedschapskaarten gebruiken als je maar wil. De functie van elk type gereedschap staat op de kaart beschreven. Gereedschap gebruiken kost geen energie. In tegenstelling tot de normale graafacties, kan je gereedschap waarmee je tegels verplaatst of verwijdert ok gebruiken indien je paleontoloog niet naast de betrokken tegel staat; je kan met andere woorden van afstand tegels beïnvloeden. Net zoals bij de normale graafacties krijg je elke tegel die van het spelbord valt of verwijderd wordt ten gevolge van en gereedschapskaart, de fragmentsymbolen die op de tegels staan, kan je later in je beurt gebruiken om kaarten op de markt te kopen. Indien een paleontoloog op een tegel staat die jij verwijdert, dan mag de eigenaar die naast het spelbord zetten langs en zijde naar keuze. Die speler zal in zijn beurt 1 energie moeten spenderen om de paleontoloog terug op de site te laten klimmen. Je mag zoveel gereedschapskaarten op hand hebben als je maar wil. Draai een gereedschapskaart na gebruik om. Op het einde van het spel scoor je de aangegeven punten voor al je gereedschapskaarten, ongeacht of je ze gebruikt hebt of niet.

Koop 1 kaart op de markt: je kan fragmenten op je verzamelde tegels inruilen om gereedschapskaart of en voorraadkaart op de markt te kopen. De kostprijs van elke kaart staat onderaan aangeduid. Nadat je neem kaart gekocht hebt, leg je op de vrijgekomen plaats een nieuwe kaart van hetzelfde type. Gebruikte tegels gaan naar de aflegstapel. Indien je de kostprijs niet exact kan betalen, mag je gerust te veel fragmenten afleggen, maar dan krijg je geen wisselgeld.

Gereedschapskaarten zijn actiekaarten die je bijhoudt om in de actiefase van een toekomstige beurt te gebruiken. Je kan ze dus niet meteen inzetten, aangezien de actiefase van je beurt al over is. Ze kunnen ook punten opleveren aan het einde van het spel. Leg verworven gereedschapskaarten open voor je neer zodat het duidelijk is dat je ze nog niet gebruikt hebt. Het effect van elke kaart staat op de kaart beschreven.

Voorraadkaarten leveren je en combinatie van gips, beenderen en punten op. Neem gips onmiddellijk uit de voorraad (of uit de reserve als de voorraad opraakt; in dat geval vindt er zoals gewoonlijk een gebeurtenis plaats). Draai de kaart om tenzij je een bot krijgt. Krijg je en bot, leg dan de kaart open naast je spelersbord en gebruik deze kaart alsof het en bot in je opslagplaats is. Ligt er en bot van hetzelfde type als op de voorraadkaart in de aflegstapel, draai dan de kaart om en leg dat bot in je opslagplaats. Dat speelt gemakkelijker.

Leg een dinosauruskaart in je lab: ligt er momenteel geen dinosaurus in je lab en heb je minstens één van de vereiste beenderen van en openliggende dinosauruskaart in je opslagplaats liggen, dan mag je die dinosaurus in je lab leggen. Als je dat doet, moet je onmiddellijk een bot uit je opslagplaats aan die dinosaurus toewijzen door het op de kaart te leggen. Er mag nooit meer dan één Dinosaurs tegelijk in je lab liggen. Ligt er een Dinosaurs in je lab en wil je een openliggende dinosauruskaart claimen, dan moet je eerst punten scoren voor de dinosaurus in je lab om plaats te maken voor de nieuwe kaart. Let niet enkel op de beenderen en waarde, maar ook de kenmerken van een dinosaurus wanner je een kaart kiest. Elke dinosaurus heeft drie kenmerken, en die kunnen veel punten opbrengen tijdens de eindtelling.

Je kan punten scoren voor een dinosaurus die in je lab of op tafel ligt. Tijdens je beurt kan je op ieder moment een dinosaurus waarderen die in je lab ligt. Liggen alle vereiste beenderen op de kaart, dan krijg je de score voor en volledig skelet zoals aangegeven op de kaart. Liggen niet alle vereiste beenderen op de kaart, dan krijg je punten voor elk bot dat je aan de dinosaurus toegewezen hebt zoals aangegeven op de kaart.

Tijdens je beurt kan je op ieder moment ook en dinosaurs waarderen die op tafel ligt, maar wel enkel en alleen als alle vereiste beenderen in je opslagplaats liggen. Je krijgt onmiddellijk de score voor en volledig skelet, legt de dinosauruskaart gedekt voor je en trekt een nieuwe kaart van de stapel om die op tafel te leggen. In één en dezelfde beurt kan je meerdere dinosaurussen waarderen. Verplaats je scoresteen het overeenkomstige aantal velden op het scorespoor en leg de gewaardeerde dinosauruskaarten gedekt voor je op tafel in een stapel. Vervolgens leg je alle gebruikte beenderen af.

Wanneer de gipsvoorraad op is, vindt er en gebeurtenis plaats. Geef de volgende gebeurteniskaart gedekt aan de actieve speler. Wanneer diens beurt erop zit, mag hij de gebeurteniskaart omdraaien en de instructies uitvoeren. Indien er sprake is van de actieve speler, dan gaat het om de speler die de gebeurtenis uitgelokt heeft. Indien er tijdens en gebeurtenis gips verkregen wordt, dan neem je dat gips uit de reserve aangezien er momenteel geen voorraad is.

Nadat de gebeurtenis is afgehandeld, vul je de gipsvoorraad terug aan vanuit de reserve van 4 gips per speler. Doe dit ook na de derde gebeurteniskaart. Dit wil zeggen dat er na de derde gebeurtenis nog een laatste gipsvoorraad klaargelegd wordt en dat het spel pas een einde neemt nadat deze voorraad op is. In de loop van het spel wordt er 4 keer en gipsvoorraad klaargelegd.

Nadat de vierde en laatste gipsvoorraad op is, werk je eerst nog de huidige ronde af en speel je vervolgens nog een laatste ronde zodat elke speler nog en keer aan de beurt komt. Daarna is het spel afgelopen en is het tijd om de eindscores te berekenen. Indien een speler gips krijgt nadat de laatste gipsvoorraad helemaal opgebruikt is, dan mag die de overeenkomstige hoeveelheid gips uit de reserve nemen.

Tijdens het spel heb je waarschijnlijk al wat punten verdiend, bijvoorbeeld via dinosauruskaarten. Op het einde van het spel verdien je ook nog punten voor:

• Dinosaurus in je lab - ligt er nog en dinosaurus in je lab, kan je die nu waarderen (volledig of onvolledig skelet). Heb je nog beenderen in je opslagplaats liggen, dan mag je die nog aan de dinosaurus toewijzen.

• Lege vaardigheidsvelden - voor elk vaardigheidsveld dat je niet hebt gebruikt, scoor je punten zoals aangegeven in dat veld.

• Vaardigheden - bepaalde vaardigheden zijn punten waard aan het einde van het spel.

• Resterende beenderen - heb je aan het einde van het spel nog beenderen liggen in je opslagplaats, dan scoor je daar punten voor zoals aangegeven op je spelersbord. Schedels kan je niet gebruiken om skeletten te vervolledigen en leveren enkel op het einde van het spel punten op.

• Overtollig gips - heb je op het einde van het spel nog gips voor je liggen, scoor je per twee blokjes gips .

• Marktkaarten - leg alle gereedschaps- en voorraadkaarten die je in de loop van het spel gekocht hebt open voor je neer. Heel wat gereedschaps- en voorraadkaarten leveren ook extra punten op.

• Gelijke kenmerken - leg alle gespeelde dinosauruskaarten open voor je neer. Scoor het aangegeven aantal punten voor elk kenmerk dat je minstens 3 keer liggen hebt.

• Diversiteit - komen alle negen kenmerken minstens één keer voor in je dinosauruscollectie, dan scoor je 12 punten.

• Meerderheden - ten slotte vergelijk je hoeveel keer een bepaald kenmerk voorkomt in de dinosauruscollectie van elke speler. Doe dit voor alle negen kenmerken. Een speler scoort punten wanneer hij de meeste dinosaurussen met een bepaald kenmerk verzameld heeft. Bij een gelijke stand scoort er niemand punten voor dat kenmerk.

De speler met de hoogste score wint het spel! Bij een gelijke stand gaat de overwinning maar de speler die de meeste dinosaurussen verzameld heeft. Is er ook daar een gelijke stand, dan delen de betrokken spelers de overwinning.

Pluspunten

+ Het spel is uniek.

+ De spelcomponenten zien er fantastisch uit.

+ Het spel is geschikt voor jong en oud en dus een echt familiespel.

+ Het spel is strategisch.

+ Je kunt op verschillende manieren punten scoren.

+ De gebeurtenissen geven een leuk effect aan het spel.

Beoordeling

Ga aan de slag als paleontoloog in Fossils en graaf botten op om dinosaurussen in elkaar te zetten. Je hebt tijdens je beurt 4 energie die je kan verdelen over verschillende acties, zoals gips verwerven, verplaatsen, klimmen, de verschillende tegelsoorten verplaatsen en iets bovenhalen. Daarna kan je met de tegels die je hebt opgegraven gebruiken om kaarten te kopen. Op deze kaarten staan handige items die je kunnen helpen tijdens het spel. Tijdens de laatste fase van je beurt kan je de botten, die je eerder hebt opgegraven, gebruiken om een dinosaurus naar je laboratorium te verplaatsen en zo meer punten te scoren. Zodra het gips van de algemene voorraad op is stopt de ronde en vind er een gebeurtenis plaats. Na 4 rondes stopt het spel en tel je je punten, de speler met de meeste punten wint.

Ik vind Fossils echt een uniek spel. Dit komt ten eerste door de spelcomponenten. De kleine beenderen van de dinosaurussen verdeel je dus over de vakjes en moet je tijdens het spel naar boven halen. Iedere dinosaurus bestaat natuurlijk uit verschillende botten, dus probeer deze slim te plaatsen. Het spel is naast de spelcomponenten ook uniek door zijn gameplay.

Daarnaast is Fossils ook wel een redelijk strategisch spel, maar goed speelbaar voor mensen die niet vaak strategische spellen spelen. Je staat voor allerlei keuzes, want welke botten zijn slim om naar boven te halen? Sommige kosten meer gips, maar zijn dan wel meer punten waard. Plaats je deze botten op de dinosauruskaarten dan zijn ze nog meer punten waard. Het is misschien ook wel slim om een dinosaurus te waarderen, ook al is deze nog niet compleet. Aan het einde van het spel scoor je namelijk ook punten voor 3 kaarten met hetzelfde kenmerk of als je alle kenmerken hebt weten te verzamelen. Dit gaat je niet lukken als je telkens alle botten spaart voor een hele dinosaurus. Aan het einde van het spel zijn de marktkaarten ook geld waard, dus het is handig om die ook te kopen. Zet je acties tijdens je beurt dus goed in en probeer op deze manier zoveel mogelijk punten te halen.

Zodra de algemene gipsvoorraad op is vind er een gebeurtenis plaats. Dit kan bijvoorbeeld het terugplaatsen van een bepaalde tegel op de site zijn, maar je kan ook een vaardigheid of marktkaart verkrijgen. Deze gebeurtenissen geven vaak een leuke twist aan het spel.

Fossils is echt een spel wat bij ons vaker op tafel zal komen, door de unieke gameplay en componenten, maar ook doordat de herspeelbaarheid super hoog is. Ieder spel is anders, doordat je speel met andere gebeurtenissen, dinosaurussen en de botten liggen natuurlijk ook elke keer op een andere plek.

Enthousiast geworden na het lezen van de review? Je koopt het spel hier.